Jak stymulować wzrok noworodka i niemowlaka od pierwszych dni życia?
Mamo, czy wiesz, że możesz stymulować zmysł wzroku swojego maleństwa już w okresie prenatalnym?
To, jak widzi dziecko po urodzeniu, a następnie jak te umiejętności doskonali, kształtuje się już w brzuchu mamy.
Kiedy najlepiej rozpocząć stymulację wzroku dziecka?
Zawiązki oczu powstają pod koniec 7. tygodnia ciąży. W okolicach 27. tygodnia ciąży dziecko wykształca siatkówkę, wtedy właśnie zaczyna otwierać oczy. Mocne światło jest jednak w stanie dotrzeć do jego oczu już dwa tygodnie wcześniej.
To jest dla nas idealny moment na rozpoczęcie stymulacji.
Jak widzisz, rozwój zmysłów w okresie prenatalnym jest niezwykle ważny, gdyż buduje potencjał dziecka na kolejne lata.
Stymulacja wzroku dziecka w okresie prenatalnym
Stymulacja zmysłu wzroku może odbywać się już w okresie prenatalnym. Wąska wiązka światła, taka jak w małych punktowych latarkach, będzie przechodziła przez powłoki brzuszne mamy i docierała do oczu dziecka. Można w niewielkiej odległości od skóry przesuwać latarkę po brzuchu i wyczekiwać małych kopniaków w odpowiedzi na docierające bodźce.
W ciepłe miesiące mama może swobodnie chodzić z odkrytym brzuszkiem, a w jesienno-zimowe spędzać czas przy oknie, np. czytając książkę z brzuszkiem skierowanym w stronę światła słonecznego. Kiedy tego słońca będzie naprawdę niewiele, możne wspomóc się małą lampką ze światłem skierowanym na brzuch. Warto taką stymulację podejmować w czasie aktywności dla dziecka, kiedy czujemy jego ruchy.
Zmysły noworodka po urodzeniu
Po urodzeniu zmysły noworodka są jeszcze bardzo nieprecyzyjne w swym odbiorze. Wzrok jest najsłabiej rozwinięty, ale nie dzieje się to bez przyczyny. Można powiedzieć, że jest to funkcja ochronna przed zbyt intensywnym światłem. Jak przecież wiadomo, w matczynym brzuszku panuje półmrok. Dziecko w momencie narodzin dysponuje zaledwie 10 procentami ostrości widzenia, jaką ma człowiek dorosły.
Stymulacja wzroku noworodka
Co zatem widzi niemowlę? Tak naprawdę niewiele. Najlepsza odległość, z której widzi najwyraźniej, to 20-30 centymetrów. Wszystko to, co znajdzie się w dalszej odległości, będzie jak w gęstej mgle. Stymulacja wzroku niemowlaka powinna odbywać się zatem właśnie z bliska.
Najlepiej sprawdzą się do tego obrazki stymulujące wzrok. Warto zacząć od kontrastowych czarno-białych o wyraźnych granicach, ponieważ w tym czasie dziecko nie rozróżnia jeszcze kolorów i kształtów. Mogą to być paski, wzór szachownicy, figury geometryczne lub obrazki tematyczne np. miś, lala, auto, ale oczywiście o pożądanym przez nas kontraście – czarny kształt misia na białym tle. Z powodzeniem można wykonać takie obrazki w domu lub kupić już gotowe, które będą trwalsze. Ważne, by zmienić obrazki codziennie, tak by zaspokoić potrzeby niemowlaka, a właściwie jego mózgu, na coraz to nowe bodźce. Podobną rolę odegrają kontrastowe zabawki, obręcze zawieszone na tasiemkach czy kawałki materiałów w kontrastowych wzorach.
Pod koniec pierwszego miesiąca można z powodzeniem dodać kolor czerwony, następnie żółty.
Stymulacja wzroku niemowlęcia
Dziecko w wieku trzech miesięcy będzie preferowało obrazki o konturach twarzy z zaznaczonymi oczami i ustami. Mama może wówczas malować usta intensywnie czerwoną pomadką, nakładać okulary o ciemnych oprawkach, na szyi zawiesić np. czerwone, duże korale czy nawet zakładać ciemną opaskę – w szczególności mamy o jasnych włosach.
Te działania mają na celu zwrócić uwagę dziecka i zaktywizować do obserwowania poruszających się w czasie mówienia ust mamy i skupić na odczytywaniu informacji z jej twarzy. Z kolei tato może zapuścić brodę, co z pewnością podkreśli i uwidoczni jego usta.
Gdzie i kiedy powinna odbywać się stymulacja wzroku?
Dobrym miejscem będzie przewijak, łóżeczko lub kołyska, gdzie obrazki będziemy umieszczać po bokach, zarówno po prawej, jak i lewej stronie. To niezwykle ważne, by bodźce docierały z obu stron. Jeżeli maluch zaczyna spędzać czas w leżeniu na brzuszku można ustawić obrazki przed nim i po bokach, tak by zachęcać do aktywnego rozglądania się. W ciągu dnia mama może zakładać bluzki z kontrastowymi kolorami np. w biało-granatowe marynarskie pasy. Spacer w wózku też może być dobrym czasem na stymulację, obrazki możemy przyczepić od środka budki lub po bokach, we wnętrzu gondoli. W czasie jazdy samochodem obrazki można umieścić na wprost dziecka.
Każdy dzień jest dobry na podejmowanie działań stymulujących zmysły niemowlaka. Każde dziecko rodzi się z ogromnym potencjałem, który możemy świadomie rozwijać. Z czasem zobaczymy, że czas poświęcony maluchowi zaowocuje i będzie niezwykłym wkładem w jego rozwój.
...
Zdjęcie: Unsplash.com
...
Autor:
Marcelina Żółtowska, neurologopeda kliniczny
Neurologopeda kliniczny, terapeuta wczesnej interwencji logopedycznej, Certyfikowany Terapeuta Metody Krakowskiej, pedagog specjalny, terapeuta dzieci z zaburzeniami rozwoju. Wykładowca akademicki, autor szkoleń dla terapeutów i nauczycieli.